Na wstępie wskazać należy, że nie każde niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy cywilnoprawnej może stanowić przestępstwo oszustwa.
Zgodnie z art. 286 § 1 k.k. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Zamiaru niewykonania zobowiązania nie można jednak domniemywać w oparciu jedynie o niewykonanie zobowiązania. Zgodnie z doktryną i orzecznictwem sądów kryterium przesądzającym o oszustwie jest wykazanie, że w chwili zawierania zobowiązania sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Sprawca swoim zachowaniem musi dążyć do uzyskania świadczenia poprzez wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu w zakresie okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy, mając przy tym świadomość, że gdyby druga strona umowy znała rzeczywisty stan, nie zawarłaby umowy. W przeciwnym razie dochodzi do niewywiązania się ze zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym.
Przestępstwo oszustwa można bowiem popełnić jedynie umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym. W toku postępowania dotyczącego oszustwa należy ustalić, czy niemożność zapłaty wynika z powodów obiektywnych. Nadto należy ustalić, czy sprawca już w chwili składania zamówienia na towar miał zamiar nieuiszczenia należności bądź uiszczenia jej z opóźnieniem lub w niepełnej wysokości.
Jeśli sprawa dotyczy jednak nienależytego wykonania umowy o charakterze cywilnym winna być rozpoznawana na gruncie postępowania cywilnego ponieważ właśnie to postępowanie ma na celu egzekucje świadczeń pieniężnych w obrocie gospodarczym.
W praktyce często zdarza się, że przedsiębiorcy, na rzecz których nienależycie wykonano zobowiązanie wynikające z umowy składają zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oszustwa w celu odzyskania „utraconych” pieniędzy. Kancelaria Adwokacka Adwokat Agnieszka Woszczyna zajmuje się obroną osób podejrzanych/oskarżonych w sprawach o oszustwo, jak również świadczy pomoc prawną dla osób pokrzywdzonych.
Wróć