W celu podjęcia odpowiednich działań w toku postępowania karnego należy w pierwszej kolejności uzyskać dostęp do materiału dowodowego zgromadzonego przez organ prowadzący postępowanie, czyli zapoznać się z aktami sprawy.
Na wstępie podkreślić należy, że prawo dostępu do akt danego postępowania mają wyłącznie osoby wskazane przez przepisy kodeksu postępowania karnego, tj. przede wszystkim strony postępowania, ich obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi. Prawo dostępu do akt postępowania nie przysługuje natomiast świadkowi. Istnieje również możliwość udostępnienia akt innym osobom nie mającym uprawnień procesowych, po złożeniu wniosku z wykazaniem interesu prawnego bądź np. dla. celów naukowo-badawczych.
Zakres i sposób udostępnienia akt postępowania karnego różni się w zależności od etapu na jakim znajduje się dane postępowanie.
Na etapie postępowania przygotowawczego akta udostępnia się stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym stron jeśli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek oraz po uzyskaniu zgody ustalić z organem prowadzącym postępowanie termin zapoznania się z aktami. Jeżeli akta danego postępowania zostały zdigitalizowane, istnieje również możliwość uzyskania do nich zdalnego dostępu w formie elektronicznej. Na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje stronom zażalenie.
Na etapie postępowania sądowego prawo do zapoznania się z aktami postępowania przysługuje zawsze stronom, tj. oskarżycielowi i oskarżonemu oraz ich obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym. W tym przypadku nie jest konieczne złożenie jakiegokolwiek wniosku przez wyżej wskazane osoby, a wystarczy jedynie umówienie się w czytelni sądu, w którym znajdują się akta na termin wglądu do akt.
Wróć