Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa weszła w życie dnia 12 marca 2022r. Przedmiotowa ustawa obowiązuje jednak z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022r. Wprowadzone ustawą przepisy mają charakter przepisów szczególnych w stosunku do innych aktów prawnych dotyczących azylu i migracji, w tym zwłaszcza ustawy o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 roku.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa weszła w życie dnia 12 marca 2022r. Przedmiotowa ustawa obowiązuje jednak z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022r. Wprowadzone ustawą przepisy mają charakter przepisów szczególnych w stosunku do innych aktów prawnych dotyczących azylu i migracji, w tym zwłaszcza ustawy o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 roku.
Jak zalegalizować pobyt w Polsce ?
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa uznaje za legalny pobyt obywateli Ukrainy w okresie 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022r., w przypadku kiedy wjechali oni legalnie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i zadeklarują zamiar pozostania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W obecnym stanie prawnym nie ma znaczenia, czy obywatele Ukrainy przybyli do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy, czy też przekroczyli granicę za pośrednictwem państw trzecich.
Rozwiązania przedstawione w ustawie nie dotyczą obywateli Ukrainy, którzy posiadają:
- zezwolenie na pobyt czasowy,
- zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
- status uchodźcy,
- ochronę uzupełniającą,
- zgodę na pobyt tolerowany,
- złożyli w Polsce wniosku o udzielenie im ochrony międzynarodowej lub zadeklarowali zamiar złożenia przedmiotowego wniosku,
Ważne ! Zgodnie z w/w ustawą osoby będące małżonkami obywatela Ukrainy, które są obywatelami innego kraju niż Ukraina, a przybyły z terytorium Ukrainy do Polski od 24 lutego 2022r. są traktowani jak obywatele Ukrainy. Powyższe dotyczy również dzieci urodzonych w Polsce przez matki podlegające przepisom przedmiotowej ustawy.
Wjazd do Polski z paszportem biometrycznym
Przepisy zezwalają na ruch bezwizowy przez 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni (pieczątka w paszporcie z datą wjazdu i miejscem przekroczenia granicy).
Wjazd do Polski bez dokumentów
W tym przypadku wymagana jest zgoda Komendanta Straży Granicznej, na podstawie której dana osoba może przebywać w Polsce przez 15 dni. Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy przedłuża ten pobyt.
Co w przypadku wjazdu bez zgody Komendanta Straży Granicznej ?
Należy udać się do najbliższego urzędu gminy lub miasta w ciągu 90 dni w celu zarejestrowania swojego wjazdu.
Ważne ! Dokonanie powyższej rejestracji nie jest warunkiem legalności pobytu w Polsce, jednak jej brak utrudnia potwierdzenie swojego statusu, w tym legalności pobytu.
Jak kontynuować legalny pobyt ?
Po upływie 9 miesięcy od wjazdu do Polski należy złożyć wniosek o udzielenie jednorazowego zezwolenia na pobyt czasowy. Zezwolenie jest udzielane na okres 3 lat.
Ważne ! Wyjazd z Polski na okres dłuższy niż miesiąc pozbawia prawa do legalnego pobytu Do czasu uzyskania karty pobytu (po 9 miesiącach) obywatel Ukrainy nie posiada dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy. Nie dotyczy do osób kierowanych do wykonywania pracy lub usług poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Czy powinienem uzyskać numer PESEL ?
Oczywiście ! Otrzymanie numeru PESEL jest bowiem warunkiem otrzymania świadczeń socjalnych określonych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy. Numer PESEL jest również w tym przypadku numerem podatkowym.
Gdzie złożyć wniosek? W dowolnym urzędzie gminy. Wniosek w imieniu dziecka składa jeden z rodziców. W przypadku przebywania dziecka w Polsce bez rodziców wniosek składa opiekun.
Czy zostanie mi nadany numer PESEL jeśli nie posiadam żadnych dokumentów ?
Jeśli obywatel Ukrainy nie posiada żadnego dokumentu potwierdzającego tożsamość będzie musiał złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej o prawdziwości danych osobowych. Bez dokumentów można zatem otrzymać numer PESEL.
Czy mogę w Polsce legalnie pracować ?
Każdemu obywatelowi Ukrainy przebywającemu legalnie w Polsce przysługuje prawo do pracy bez obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę. Nie ma w tym przypadku znaczenia czy wjazd obywatela Ukrainy do Polski ma związek z wojną oraz czy wjechał on do Polski przed, czy po 24 lutego 2022r.
Podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiadomić za pośrednictwem systemu informatycznego praca.gov.pl powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy danemu obywatelowi Ukrainy.
Ważne ! Prawo do pracy bez obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę nie jest uzależnione od posiadania numeru PESEL.
Zatrudnienie obywateli Ukrainy nie różni się od zatrudnienia obywateli polskich. Pracodawca powinien dopełnić zatem formalności związanych ze zgłoszeniem pracownika do ubezpieczenia społecznego, przeprowadzeniem szkolenia w zakresie BHP oraz uzyskaniem badania wstępnego medycyny pracy.
Czy mogę w Polsce założyć jednoosobową działalność gospodarczą ?
Każdy obywatel Ukrainy przebywający w Polsce legalnie ma prawo do podejmowana i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy pod warunkiem uzyskania numeru PESEL oraz wpisy do CEiDG. Nie ma obowiązku uzyskiwania dodatkowych zgód, czy zezwoleń.
Czy powinienem weryfikować status obywatela Ukrainy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą przed podpisaniem z nim umowy ?
Nie ! Domniemywa się, że osoba, która otworzyła działalność miała do tego prawo, które zostało zweryfikowane podczas wpisu do CEiDG. Jeśli pobyt obywatela Ukrainy będącego przedsiębiorcą przestanie być legalny to podlega on wykreśleniu z CEiDG.
Czy mogę pracować w jednostkach samorządu terytorialnego bez znajomości języka polskiego potwierdzonej dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej ?
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy dopuszcza taką możliwość na stanowisku wychowawców oraz opiekunów dziecięcych w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej - za zgodą wojewody oraz odpowiednio starosty lub marszałka województwa, psychologów w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej - za zgodą wojewody oraz odpowiednio starosty lub marszałka województwa, pedagogów w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej - za zgodą wojewody oraz odpowiednio starosty lub marszałka województwa, osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego - za zgodą odpowiednio wójta lub starosty, psychologów w placówkach wsparcia dziennego - za zgodą odpowiednio wójta lub starosty, pedagogów w placówkach wsparcia dziennego - a zgodą odpowiednio wójta lub starosty, psychologów u organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej - za zgodą odpowiednio wójta lub starosty, pedagogów u organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej - za zgodą odpowiednio wójta lub starosty.
Obywatel Ukrainy może również podjąć zatrudnienie jako pomoc nauczyciela jeśli posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. W tym przypadku osoba ubiegająca się o zatrudnienie nie ma obowiązku poświadczenia znajomości języka polskiego.
Obywatel Ukrainy może być również zatrudniony na stanowiskach pomocniczych i obsługi w administracji bez konieczności potwierdzenia znajomości języka polskiego.
Wróć